શ્રાદ્ધના દિવસે બ્રાહ્મણને ભોજન કરાવતા પહેલા કાગડા, ગાય અને કૂતરાને કેમ ખવડાવવામાં આવે છે!

શ્રાદ્ધમાં લોકો તર્પણ અને શ્રાદ્ધ દ્વારા તેમના વંશજોને પાણી અને ખોરાક આપે છે. પરંતુ શ્રાદ્ધ દરમિયાન બ્રાહ્મણને ભોજન અર્પણ કરતા પહેલા તેના 5 ભાગ કાઢવાનો નિયમ છે. આ કેમ કરવામાં આવે છે તે જાણો.

શ્રાદ્ધ

દર વર્ષે ભાદરવા મહિનાની પૂર્ણિમાથી અમાસ સુધી 16 દિવસ પૂર્વજોને સમર્પિત માનવામાં આવે છે. આને પિતૃ પક્ષ અને શ્રાદ્ધ પક્ષ કહેવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સમય દરમિયાન આપણા પૂર્વજો તેમના વંશજોને મળવા પૃથ્વી પર આવે છે.

આવી સ્થિતિમાં તેમના વંશજો શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરીને પૂર્વજોને અન્ન અને જળ અર્પણ કરે છે. શ્રાદ્ધ દરમિયાન, બ્રાહ્મણને ખોરાક આપતા પહેલા ગાય, કૂતરા, કાગડા, દેવતાઓ અને કીડીઓ માટે ખોરાકનો અમુક ભાગ બહાર કાવામાં આવે છે. આને પંચબલી કહેવામાં આવે છે. આ કેમ કરવામાં આવે છે તે જાણો.

શ્રાદ્ધ દરમિયાન પાંચ ભાગ કેમ કાઢવામાં આવે છે?

ગોબલી: પશ્ચિમ તરફનો એક ભાગ ગાય માટે બહાર કાવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં ગાયને ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે. ગાયને દેવતાઓના 33 વર્ગોનું નિવાસસ્થાન માનવામાં આવે છે, તેથી ગાયને ખોરાક ખવડાવવાથી તમામ દેવતાઓને સંતોષ મળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મૃત્યુ પછી માત્ર ગાય જ યમલોકની મધ્યમાં આવતી ભયંકર વૈતરણી નદીને પાર કરે છે. તેથી શ્રાદના ભોજનનો એક ભાગ ગાય માટે બહાર કાવામાં આવે છે.

શ્વાન બલી: પંચબલીનો એક ભાગ કૂતરાઓ માટે બહાર કાવામાં આવે છે. કૂતરાને યમરાજનું પ્રાણી માનવામાં આવે છે. યમરાજ મૃત્યુના દેવ છે. કૂતરાને શ્રાદ્ધનો એક ભાગ આપીને યમરાજ પ્રસન્ન થાય છે. તેને કુક્કરબલી પણ કહેવામાં આવે છે. શિવમહાપુરાણ અનુસાર, કૂતરાને રોટલી ખવડાવતી વખતે કહેવું જોઈએ કે – હું શ્યામ અને શાબલ નામના બંને કૂતરાઓને ખોરાકનો આ ભાગ આપી રહ્યો છું, જેઓ યમરાજના માર્ગને અનુસરે છે. તેઓ તેને સ્વીકારે.

કાકબલી: કાગડા માટે જે ભાગ કાઢવામાં આવે છે તેને કાકબલી કહેવામાં આવે છે. ખોરાકનો આ ભાગ ઘરની છત પર રાખવામાં આવે છે. કાગડાને યમરાજનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે, જે દિશાઓના શુભ અને અશુભ સંકેતો આપે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કાગડાઓને શ્રાદ્ધનો ભાગ ખવડાવવાથી પૂર્વજો સંતુષ્ટ થાય છે અને તેમના વંશજોને આશીર્વાદ આપે છે.

દેવાદિબલી: પંચબલીનો એક ભાગ દેવતાઓ માટે બહાર કાઢવામાં આવે છે, જેને દેવાદિબલી કહેવાય છે. તે અગ્નિને સમર્પિત છે અને દેવતાઓ સુધી પહોંચાડવામાં આવે છે. અગ્નિને સળગાવવા માટે, પૂર્વમાં કોઈના મોઢાથી ગાયના છાણ સળગાવ્યા પછી, ઘી સાથે ખોરાકના 5 ટુકડાઓ આગમાં મુકવા જોઈએ.

પીપિલિકાદિબલી: પંચબલીનો આ ભાગ કીડીઓ અને અન્ય જંતુઓ માટે જાય છે. તેઓ તેને ખાવાથી સંતુષ્ટ થાય છે. આ પાંચ ભાગો દૂર કર્યા બાદ બ્રાહ્મણનો ભોજ કરવો જોઈએ. આ રીતે શ્રાદ્ધ કરવાથી પૂર્વજોને સંતોષ મળે છે અને તેઓ ખુશ થાય છે અને તેમના બાળકો પર તેમના આશીર્વાદ વરસાવે છે. પૂર્વજોના આશીર્વાદથી કુટુંબ ઘણું ફૂલે ફલે છે.