શું તમે ક્યારેય ઝીરો રૂપિયાની નોટ જોઈ છે? અલબત્ત, તમે એ સાંભળીને દંગ રહી ગયા હશો કે જે નોટની કોઈ કિંમત નથી, તેની શું જરૂર છે. વધુ આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે 0 રૂપિયાની નોટ ભારતમાં જ છપાઈ હતી.
તમે અત્યાર સુધી ભારતમાં અનેક પ્રકારની નોટો જોઈ હશે. 1 રૂપિયાની નોટ, 2 રૂપિયા, 5 રૂપિયા, 10 રૂપિયા વગેરે જેવી ઘણી ચલણી નોટો ભારતમાં ચાલે છે. થોડા વર્ષો પહેલા સુધી 500 અને 1000 રૂપિયાની નોટો પણ ટ્રેન્ડમાં હતી, પરંતુ નોટબંધી બાદ તે બંધ થઈ ગઈ હતી. આ બધી નોટો સિવાય શું તમે ક્યારેય ઝીરો રૂપિયાની નોટ જોઈ છે? અલબત્ત, તમે એ સાંભળીને દંગ રહી ગયા હશો કે જે નોટની કોઈ કિંમત નથી, તેની શું જરૂર છે. વધુ આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે 0 રૂપિયાની નોટ ભારતમાં જ છપાઈ હતી.
ભારતમાં ભ્રષ્ટાચારના મૂળ ઘણા જૂના છે. એ વાતને નકારી શકાય નહીં કે ઘણા ક્ષેત્રોમાં જુદા જુદા સ્તરે કેટલાક લોકો એવા છે જેઓ ખોટા માધ્યમથી સામાન્ય જનતાના પૈસાની ઉચાપત કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. આવા લોકો લાંચ લેવામાં પણ માને છે. આવા લોકોને પાઠ ભણાવવા માટે ભારતમાં 0 રૂપિયાની નોટ ભારતમાં છાપવામાં આવી હતી, પરંતુ આ નોટો ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા છાપવામાં આવી ન હતી.
નોટો કોણે છાપી હતી?
હકીકતમાં, વર્ષ 2007માં, ભારતમાં ફિફ્થ પિલર એનજીઓ, તમિલનાડુની એક એનજીઓએ ઝીરો રૂપિયાની નોટો છાપી હતી અને તેને જાહેરમાં વહેંચી હતી. આ NGOએ હિન્દી, તેલુગુ, કન્નડ અને મલયાલમ ભાષાઓમાં લગભગ 5 લાખ નોટો વહેંચી હતી અને બસ સ્ટેન્ડ, રેલ્વે સ્ટેશન, એરપોર્ટ અને બજારો જેવા સ્થળોએ લોકોને વહેંચી હતી, જેથી જો તેઓ ક્યારેય લાંચ માંગે તો તેઓ પકડી લે. આ સાથે તે લોકોને જાગૃત કરવા માંગતા હતા.
આવી દેખાતી હતી ઝીરો રૂપિયાની નોટ
ઝીરો રૂપિયાની નોટ પર એનજીઓનું નામ લખેલું હતું. અને તેના પર છપાયેલું હતું – દરેક સ્તરેથી ભ્રષ્ટાચાર દૂર કરો. નોટ પર અન્ય નોટોની જેમ મહાત્મા ગાંધીની તસવીર પણ બનાવવામાં આવી હતી. જ્યારે પાછળની બાજુએ અધિકારીઓના નંબર લખેલા હતા. લોકોને કહેવામાં આવ્યું હતું કે જ્યારે પણ કોઈ લાંચ માંગે ત્યારે તેને તે જ નોટ આપવી જોઈએ. નોટ પર લખેલું હતું – ‘લાંચ ન લેવાના શપથ લો અને લાંચ નહીં આપવાના શપથ લો’. આ નોટો ઘણા સમયથી લોકો પાસે હતી.