દેવઉથની એકાદશીને શાસ્ત્રોમાં મોટી એકાદશી કહેવામાં આવી છે. જો તમે બધી એકાદશીનું વ્રત ન રાખી શકો તો ઓછામાં ઓછું આ એકાદશીનું વ્રત રાખો. જો તમે ઉપવાસ નથી રાખી શકતા તો ઓછામાં ઓછા આ નિયમોનું પાલન કરો.
દેવઉથની એકાદશી 14 નવેમ્બર, રવિવારના રોજ ઉજવવામાં આવશે. તે વર્ષની સૌથી મોટી એકાદશી તિથિ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ યોગ નિદ્રાના 4 મહિના પૂર્ણ કર્યા પછી જાગે છે. આ એકાદશીને દેવુત્થાન એકાદશી અને પ્રબોધિની એકાદશી પણ કહેવાય છે.
ભગવાનના જાગવાના આનંદમાં, તેમના ભક્તો તેમના સ્વાગતની તૈયારીઓ કરે છે. વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. જે લોકો આખું વર્ષ એકાદશીનું વ્રત નથી કરતા તેઓ પણ આ દિવસે વ્રત રાખે છે. એવી માન્યતા છે કે દેવઉથની એકાદશીનું વ્રત કરવાથી વ્યક્તિને આખી એકાદશીનું પુણ્ય મળે છે. તેના પાપોનો નાશ થાય છે અને મૃત્યુ પછી મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે. પરંતુ જે લોકો આ વ્રત નથી રાખી શકતા તેમણે પણ આ દિવસે કેટલાક નિયમોનું પાલન કરવું પડશે નહીં તો તે વ્યક્તિ પાપનો ભાગીદાર બની શકે છે.
આ 5 વસ્તુઓ ન ખાવી જોઈએ
1. દેવઉથની એકાદશીના દિવસે ચોખા ન ખાવા જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે ચોખાને અનાજ કહેવામાં આવે છે. તેને દેવતાઓનો ખોરાક માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં આ દિવસે ભાત ખાવાથી વ્યક્તિના તમામ ગુણોનો નાશ થાય છે.
2. એકાદશી તિથિ પર જવ, મસૂર, રીંગણ અને કઠોળ ખાવું પણ વર્જિત માનવામાં આવે છે. તેમજ ડુંગળી અને લસણનો ઉપયોગ ભોજનમાં ન કરવો જોઈએ.
3. એકાદશીના દિવસે ભગવાન નારાયણને પાન ચઢાવવામાં આવે છે, આવી સ્થિતિમાં વ્યક્તિએ પાન ન ખાવું જોઈએ.
4. આ દિવસે માંસ, દારૂ અને અન્ય તીખી અને મસાલેદાર વસ્તુઓનું સેવન ન કરવું જોઈએ. સંપૂર્ણ સાત્વિક આહાર લેવો જોઈએ.
5. દેવઉથની એકાદશીના દિવસે બીજાના ઘરનું ભોજન ન ખાવું જોઈએ. બીજાના ઘરનું પાણી પણ ન પીવું જોઈએ.
આ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખવી જરૂરી છે
દશમીના દિવસે સૂર્યાસ્ત પહેલા ઘર સાફ કરો. એકાદશીના દિવસે ઝાડુ કરવાનું ટાળો કારણ કે ઝાડુ મારતી વખતે ઘણા સૂક્ષ્મ જીવો અકસ્માતે મૃત્યુ પામે છે. તે પાપ જેવું લાગે છે.
વાળ, દાઢી અને નખ વગેરે કાપવાનું ટાળો. તેમજ બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરો.
એકાદશીની રાત્રે મોડે સુધી જાગવું અને ભગવાનના ભજનનો જાપ કરવો. ઉપવાસના દિવસે પણ ન ઊંઘો.
આ દિવસે તુલસીની પૂજા કરવામાં આવે છે, તેથી તુલસીના પાન તોડવાની ભૂલ ન કરવી.
કોઈની સાથે ખરાબ ન કરો, જૂઠું ન બોલો અને ગપસપ ન કરો. વડીલોનું અપમાન ન કરો અને ઘરમાં મુશ્કેલી ન ઉભી કરો.